احکام روزه داری
۱- یکی از مبطلات روزه: خوردن و آشامیدن
اگر روزه دار عمدا و آگاهانه چیزی بخورد یا بیاشامد روزه او باطل می شود . اگر روزه دار سهوا چیزی بخورد یا بیاشامد روزه اش باطل نمی شود
۲- اگر شخصی در ماه مبارک رمضان برای سحری بیدار شود و بدون اینکه بررسی کند که اذان صبح شده یا نه شروع به خوردن سحری کند و بعدا متوجه شود که صبح شده بوده و اذان صبح گفته بوده ؛ تکلیفش چیست؟
آن روز روزه را نگه میدارد اما بعدا باید قضای آن را بجا آورد .(نظر رهبری)
۳- اگر روزهدار غذایی را که لای دندان مانده است عمدا فرو ببرد روزهاش باطل میشود اما اگر غذا لای دندان است و یا فرو بردن آن عمدی و با توجه نباشد روزه را باطل نمیکند
فرو بردن آب دهان روزه را باطل نمیکند
۴- احتیاط واجب آن است که روزهدار از استعمال آمپولهای تقویتی و آمپولهایی که در رگ تزریق میشود و انواع سرمها خودداری کند (نباید تزریق شود)
ولی تزریق آمپول غیرتقویتی در عضله مانند آنتیبیوتیکها یا مسکن یا آمپول بیحسی اشکال ندارد استعمال داروی موضعی روی زخمها و جراحتها اشکال ندارد
۵- سوال : تزریق خون به بدن در حال روزه چه حکمی دارد؟ بنابر احتیاط واجب مبطل روزه هست ( نظر رهبری)
۶- سوال : استفاده از اسپری در حال روزه برای افرادی که آسم دارند چه حکمی دارد؟
استعمال اسپری که حاوی داروی رفع تنگی نفس است برای روزه دار اشکال ندارد و موجب بطلان روزه نمی شود .
۷- ریختن قطره در چشم اشکال ندارد و اگر بو و طعم قطره را در حلق احساس کردی مکروه هست ولی روزه باطل نمیشود .
۸- ریختن قطره در بینی برای روزه دار چه حکمی دارد؟اگر از طریق دهان و بینی چیزی که روزه را باطل میکند وارد حلق شود روزه باطل میشود ولی اگر وارد حلق نمی شود مانعی ندارد .
۹- قی کردن (استفراغ) : هرگاه روزه دار عمدا قی کند روزه اش باطل میشود هر چند به واسطه بیماری و مانند آن ناچار به این کار باشد ولی اگر سهوا یا بی اختیار باشد روزه باطل نمی شود .
اگر هنگام آروغ زدن چیزی در دهان روزه دار بیاید باید ان را بیرون بریزد ولی اگر بی اختیار فرو رود روزه اش صحیح است.
۱۰- اگر شخصی در ماه مبارک رمضان چیزی بخورد که بداند فردا قی میکند (استفراغ )، حکم روزه اش چیست ؟
آیا علاوه بر قضا کفاره نیز باید بپردازد؟
جواب: بنابر احتیاط واجب آن است که روزه را قضا نماید و کفاره ندارد
۱۱- دروغ بستن به خدا و پیامبران و معصومین علیهم السلام بنابر احتیاط واجب روزه را باطل میکند ،هرچند بعدا توبه کند و بگوید نسبت دروغ داده است .
*اگر از روزه دار بپرسند :آیا پیامبر (ص)چنین مطلبی فرموده است ؟و او عمدا بر خلاف واقع پاسخ دهد، بنابر احتیاط روزه اش باطل می شود.
۱۲- بنابر احتیاط واجب روزه دار باید غبار غلیظ؛مانند غباری که از جارو کردن زمین خاکی برمی خیزد،همچنین دود سیگار و دیگر دخانیات را فرو ندهد و اگر چنین کند بنابر احتیاط روزه اش باطل است .
*داخل شدن غبار و دود به دهان و بینی بدون اینکه به حلق برسد ،روزه را باطل نمی کند .
*هر گاه به سبب باد،غبار غلیظی برخیزد و فرد با اینکه توجه داردکه روزه است،مواطبت نکند و غبار به حلق او برسد،بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود.
۱۳- داروهای مخصوصی برای معالجه بعضی از بیماری های زنان وجود دارد (شیافهای روغنی) که در داخل بدن گذاشته می شود، آیا استفاده از آن موجب بطلان روزه می شود؟
ج. استفاده از آن داروها به روزه ضرر نمی رساند. ( نظر رهبری)
۱۴- اگر خانمی بعد اذان صبح از عادت ماهانه پاک شود ،آن روز نمی تواند روزه بگیرد .
اگر خانمی در حال روزه دچار عادت ماهانه شود ،روزه اش باطل می شود .
اگر خانمی از خون عادت ماهانه پاک شود ،باید قبل از طلوع فجر (قبل از اذان صبح) غسل کند و اگر عمدا غسل را انجام ندهد ، روزه اش باطل است .
اگر خانمی غسل حیض را فراموش کند و بعدا یادش بیاید، روزه هایی را که در این مدت گرفته صحیح است خواه روزه رمضان باشد یا غیر
۱۵- اگر حائض بعد اذان صبح بفهمد که پیش از اذان پاک بوده ،حکم روزه او چیست؟
غسل حیض انجام می دهد و روزه اش صحیح است.
سوال:خانم حائض شب پاک شده و حمام رفته و روزه ماه رمضان گرفته و در حال روزه شک دارد آیا غسل انجام داده یا خیر ؛ حکم نماز و روزه او چیست؟
نماز خوانده شده و روزه او محکوم به صحت هست برای اعمال بعدی غسل کند .
نکته :شک در اصل انجام دادن غسل داشته لذا باید غسل کند تا یقین کند که غسل کرده است
۱۶- سوال : حکم استفاده از شیاف مسکن چیست؟
شیاف جامد مسکن اشکال ندارد و روزه را باطل نمی کند .
۱۷- حکم بو کردن گل و گیاه خوشبو چیست ؟ بوییدن گیاه خوشبو برای روزه دار مکروه است یعنی اگر نکند بهتر است
۱۸- باطل شدن روزه به وسیله کارهایی که گفته شد (خوردن و آشامیدن و …)در صورتی است که عمدآ و از روی اختیار باشد ولی اگر عمدی نباشد ،مانند اینکه پایش بلغزد در اب فرو رود ،یا از روی فراموشی غذا بخورد ، روزه باطل نمی شود .
اگر روزه دار شک کند کاری که روزه را باطل می کند ،انجام داده است یا نه،مانند اینکه شک کند آبی که داخل دهان کرده فرو برده یا نه ، روزه اش صحیح است .
۱۹- اگر روزه دار عمدا تمام سر را در آب فرو ببرد ،بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود و باید روزه آن روز را قضا کند .
در هنگام فرو بردن سر در آب فرقی نیست که بدن نیز در آب باشد یا فقط سر در آب فرو برده .
اگر نصف سر را در آب فرو ببرد و بیرون بیاورد و سپس نصف دیگر سر را در آب فرو برد،روزه اش باطل نمی شود .
اگر شک کند که تمام سر زیر آب رفته یا نه ،روزه اش صحیح است .
اگر عمدا تمام سر را زیر آب ببرد ولی مقداری از موها بیرون بماند ،بنابر احتیاط واجب روزه باطل می شود .
ریختن آب روی سر یا ایستادن زیر دوش حمام ،روزه را باطل نمی کند .
۲۰- حکم حمام کردن در حال روزه چیست؟
هر کاری که سبب ضعف روزه دار شود مانند حمام رفتن( در حال روزه ) ،مکروه است یعنی نکند بهتر است .
۲۱- اگر روزه دار نیت انجام مفطر (چیزی که روزه را باطل میکند) نماید اما مفطر را انجام ندهد ؛حکم روزه ی او چیست؟
صحت روزه محل اشکال است بنابر احتیاط واجب روزه را تمام کند و بعد آن را قضا نماید.
۲۲- در مواردی که قضا و کفاره عمد واجب است :
هرگاه در ماه مبارک رمضان کارهایی که روزه را باطل میکند از روی عمد و اختیار و بدون عذر شرعب انجام شود علاوه بر اینکه روزه باطل میشود و قضا دارد ، کفاره عمد نیز بر انسان واجب میشود، چه بداند کفاره دارد چه نداند
۲۳- اگر به دلیل بیاطلاعی از حکم شرعی، کاری را انجام دهد که روزه را باطل میکند ، مانند اینکه نداند خوردن دارو نیز مانند سایر خوردنیها روزه را باطل میکند و در ماه رمضان دارو بخورد ، باید قضای آن روز را بجا آورد ولی کفاره واجب نیست
۲۴- کفاره افطار عمدی روزه ماه مبارک رمضان در شرع مقدس اسلام یکی از سه مورد است:
۱-آزاد کردن یک برده
۲-گرفتن دو ماه روزه
۳-غذا دادن به شصت فقیر
بجهت اینکه در این دوران برده ای وجود ندارد که بتوان آزاد کرد ،مکلف باید یکی از دو کار دیگر را انجام دهد .
کسی که می خواهد دو ماه کفاره روزه ماه رمضان را بگیرد ، باید یک ماه تمام و حداقل یک روز از ماه دوم را پی در پی روزه بگیرد و اگر بقیه ماه دوم پی در پی نباشد ،اشکال ندارد .
کسی که می خواهد شصت روز روزه بگیرد،اگر بین آن به واسطه عذری،مانند بیماری یا حیض ، نتواند روزه بگیرد،بعد از بر طرف شدن عذر می تواند بقیه روزه ها را بگیرد و لازم نیست از ابتدا شروع کند .
۲۵- غذا دادن به شصت فقیر را می توان به دو صورت انجام داد:
۱-با غذای آماده آنان را سیر کرد .
۲-به هر نفر ۷۵۰ گرم (یک مد)گندم ،آرد ، نان ، برنج یا سایر مواد غذایی داد .
فقیر کسی است که مخارج سال خود و خانواده اش را ندارد و نمی تواند بدست اورد.
کسی که به دلیل عدم توانایی بر روزه و غذا دادن به فقیر وظیفه اش استغار است ،اگر بعد ها بتواند روزه بگیرد یا به فقرا غذا دهد، احتیاط مستحب آن است که انجام دهد
۲۶- اگر چیزی از اندرون روزه دار به دهان برگردد ، نباید ان را فرو برد و اگر عمدا فرو برد ، قضا و کفاره واجب می شود .
اگر در ماه رمضان به گفته کسی که می گوید مغرب شده و اعتمادی به گفته او نیست ،افطار کند ،سپس متوجه شود مغرب نبوده ،قضا و کفاره بر او واجب می شود .
۲۷- سوال : دختری که تازه به تکلیف رسیده ولی توانایی روزه گرفتن ندارد، وظیفه ی او چیست؟
اگر روزه گرفتن برای ایشان ضرر داشته باشد یا تحمل آن بر ایشان همراه با مشقت زیاد باشد افطار برای انها جایز است و قضای روزه ها بر او واجب است .(رهبری)
۲۸- سوال : وظیفه شخصی که روزه ماه مبارک رمضان برای او حرجی (سختی که قابل تحمل نیست) است مثلا زن باردار و شیرده ،نانوا ،کارگر معدن ،تازه به تکلیف رسیده و … چیست ؟
اگر گرفتن روزه همراه با مشقت زیاد باشد ، جایز است افطار کند ، ولی در غیر این صورت ترک آن به مجرد بعضی از عذرها جایز نیست.
۲۹- مسافرت در ماه رمضان هر چند برای فرار از روزه باشد، جایز است ،البته بهتر است به سفر نرود؛مگر اینکه سفر برای کار نیکو یا لازمی باشد .
هر گاه مسافر پیش از ظهر وارد وطن شود یا بجایی برسد که قصد دارد ده روز توقف کند ، اگرکاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، باید روزه بگیرد و اگر مبطلی انجام داده ،باید بعدا قضا کند ولی اگر بعد از ظهر وارد شود،نمی تواند روزه بگیرد .
۳۰- اگر در ماه رمضان به سبب عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر او بر طرف شود و با این حال قضای روزه خود را بجا نیاورد تا ماه رمضان اینده فرا برسد ،باید علاوه بر قضای روزه برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد .
کفاره تاخیر یک مد طعام است،یعنی ۷۵۰ گرم گندم ،آرد،نان ،برنج یا سایر مواد غذایی که باید به فقیر داده شود.
۳۱- سؤال: ميهمانی كه شب عيد فطر به خانه انسان بيايد، فطریه او بر عهده چه کسی می باشد؟
جواب: هر کسی که پیش از رسیدن شب عید نانخور میزبان باشد (هر چند موقت) حتی میهمانی که پیش از شب عید آمده و نانخور او شده (یعنی می خواهد چند روز بماند)، زکات فطره او بر عهده میزبان می باشد اگر چه چیزی نخورد یا با غذای خودش افطار کند.
البته توجه شود که میهمان یک شبه، نانخور محسوب نمی شود و فطریه بر عهده خودش است